Trong đầu tư, việc sử dụng thuật toán giao dịch đã trở thành một phần không thể thiếu đối với các nhà đầu tư chuyên nghiệp. Một quá trình đầu tư hiệu quả luôn bao gồm hai giai đoạn chính: ra quyết định mua/bán cái gì và thực hiện đặt lệnh. Tùy vào mức độ sử dụng hệ thống giao dịch thuật toán trong hai giai đoạn này, các thuật toán giao dịch có thể được phân chia thành hai nhóm chính với hai mục đích khác nhau: nhóm thuật toán thực thi và nhóm thuật toán tìm kiếm lợi nhuận. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích sự khác biệt giữa hai nhóm thuật toán này, giúp bạn hiểu rõ hơn về cách chúng hoạt động và ứng dụng trong thực tế.

1. Nhóm Thuật Toán Thực Thi (Execution Algorithms)

1.1. Định Nghĩa

Như tên gọi, nhóm thuật toán thực thi được sử dụng trong giai đoạn thực hiện đặt lệnh. Mục tiêu chính của các thuật toán này là tận dụng lợi thế của hệ thống máy tính để mua/bán các công cụ tài chính với giá tốt nhất có thể. Điều này đặc biệt hữu ích khi giao dịch với khối lượng lớn, nhằm tránh tác động tiêu cực lên thị trường do lệnh giao dịch lớn gây ra.

1.2. Các Loại Thuật Toán Thực Thi Phổ Biến

1. Thuật Toán Lịch Trình (Scheduled Algorithms):
2. POV (Percentage of Volume): Thuật toán này thực hiện lệnh giao dịch dựa trên tỷ lệ phần trăm khối lượng giao dịch hàng ngày.
3. TWAP (Time-Weighted Average Price): Mục tiêu là đạt được giá trung bình theo thời gian, phân bổ lệnh giao dịch đều đặn trong suốt phiên giao dịch.
4. VWAP (Volume-Weighted Average Price): Tương tự như TWAP, nhưng lệnh được thực hiện dựa trên khối lượng giao dịch thực tế, giúp đạt được giá trung bình theo khối lượng.
5. Thuật Toán Cơ Hội Thanh Khoản (Liquidity Seeking Algorithms):
6. Tìm kiếm các điểm thanh khoản tốt nhất trên thị trường để thực hiện lệnh, giảm thiểu chi phí giao dịch.
7. Thuật Toán Giá Khởi Điểm (Arrival Price Algorithms):
8. Mục tiêu là mua hoặc bán với giá gần nhất với giá hiện tại trên thị trường khi lệnh được gửi đến.
9. Thuật Toán Giao Dịch Chợ Đen (Dark Strategy Algorithms):
10. Thực hiện giao dịch trong các sàn giao dịch không công khai để giảm thiểu tác động lên thị trường.
11. Thuật Toán Định Tuyến Thông Minh (Smart Order Routers):
12. Định tuyến lệnh giao dịch đến các sàn giao dịch khác nhau dựa trên các tiêu chí như giá tốt nhất, tốc độ thực hiện, và phí giao dịch.

1.3. Ưu Điểm và Nhược Điểm

Ưu điểm:

1. Tối Ưu Hóa Giá: Đạt được giá tốt nhất cho các giao dịch lớn.
2. Giảm Thiểu Tác Động Thị Trường: Tránh việc lệnh giao dịch lớn làm biến động thị trường.
3. Tăng Tính Thanh Khoản: Tận dụng các cơ hội thanh khoản tốt nhất trên thị trường.

Nhược điểm:

1. Chi Phí Phức Tạp: Cần hệ thống máy tính mạnh mẽ và phần mềm phức tạp để vận hành.
2. Phụ Thuộc Vào Công Nghệ: Sự cố kỹ thuật có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu quả giao dịch.

2. Nhóm Thuật Toán Tìm Kiếm Lợi Nhuận (Profit-Seeking Algorithms)

2.1. Định Nghĩa

Nhóm thuật toán tìm kiếm lợi nhuận phát triển nhằm mục đích trả lời các câu hỏi: mua/bán chứng khoán nào, thời điểm nào, và số lượng bao nhiêu để tối ưu hóa lợi nhuận. Các thuật toán này được xây dựng dựa trên các quy tắc thống nhất xuyên suốt quá trình từ ra quyết định đến thực hiện đặt lệnh, và hệ thống máy tính sẽ thực hiện quy trình này hoàn toàn tự động mà không cần sự can thiệp của con người.

2.2. Các Loại Thuật Toán Tìm Kiếm Lợi Nhuận Phổ Biến

1. Giao Dịch Tần Suất Cao (High-Frequency Trading - HFT):
2. Thực hiện hàng nghìn giao dịch trong vài giây để tận dụng các biến động giá nhỏ.
3. Sử dụng các chiến lược như market making, arbitrage và trend following.
4. Lướt Sóng Siêu Ngắn (Ultra-Short Swing Trading):
5. Tìm kiếm lợi nhuận từ những biến động giá nhỏ trong thời gian rất ngắn, thường là vài giây hoặc vài phút.
6. Phù hợp với các cổ phiếu và hợp đồng tương lai có tính thanh khoản cao.
7. Chênh Lệch Giá Thống Kê (Statistical Arbitrage):
8. Khai thác sự thiếu hiệu quả trong định giá giữa các tài sản có liên quan.
9. Sử dụng các mô hình thống kê để dự đoán xu hướng giá và thực hiện các giao dịch tương ứng.

2.3. Ưu Điểm và Nhược Điểm

Ưu điểm:

1. Tiềm Năng Lợi Nhuận Cao: Có thể đạt được lợi nhuận nhanh chóng từ các biến động giá nhỏ.
2. Tự Động Hóa Hoàn Toàn: Giảm thiểu sự can thiệp của con người, loại bỏ cảm xúc trong giao dịch.

Nhược Điểm:

1. Rủi Ro Cao: Do phụ thuộc vào tốc độ và độ chính xác của thuật toán, lỗi kỹ thuật có thể dẫn đến thua lỗ lớn.
2. Khó Khăn Trong Việc Tìm Thuật Toán Ổn Định: Nhiều thuật toán tìm kiếm lợi nhuận không thể duy trì hiệu suất ổn định trong thời gian dài do biến động thị trường liên tục.
3. Chi Phí Cao: Cần đầu tư vào công nghệ và dữ liệu chất lượng cao để duy trì hiệu suất.

2.4. Ứng Dụng Thực Tế

Các thuật toán tìm kiếm lợi nhuận thường được sử dụng bởi các quỹ đầu tư lớn và các nhà đầu tư chuyên nghiệp. Dù có nhiều thuật toán đang chạy trên thị trường, nhưng hầu hết đều ở quy mô nhỏ do khó khăn trong việc duy trì lợi nhuận ổn định. Ngược lại, nhóm thuật toán thực thi dễ thực hiện và ổn định hơn, thường được các quỹ đầu tư lớn áp dụng để quản lý các giao dịch khối lượng lớn.

3. So Sánh và Kết Luận

3.1. So Sánh Hai Nhóm Thuật Toán

3.2. Kết Luận

Trong khi thuật toán thực thi tập trung vào việc tối ưu hóa quá trình giao dịch với khối lượng lớn mà không làm ảnh hưởng đến thị trường, thì thuật toán tìm kiếm lợi nhuận lại hướng tới việc khai thác các cơ hội lợi nhuận từ những biến động giá nhỏ. Mỗi nhóm thuật toán đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với các mục tiêu và chiến lược đầu tư khác nhau của các nhà đầu tư.

Đối với các nhà đầu tư mới bắt đầu, việc hiểu rõ sự khác biệt giữa hai nhóm thuật toán này sẽ giúp bạn lựa chọn phương pháp giao dịch phù hợp nhất với mục tiêu và khả năng của mình. Trong khi các thuật toán thực thi giúp quản lý giao dịch hiệu quả hơn, các thuật toán tìm kiếm lợi nhuận mở ra cơ hội tăng trưởng đáng kể nhưng cũng đi kèm với rủi ro cao hơn.

Hãy xây dựng và kiểm thử chiến lược giao dịch phái sinh của bạn trên nền tảng QMTRADE trước khi sử dụng tiền thật để tránh những rủi ro không đáng có.