27/05/2025
369 lượt đọc
Trong một thị trường vận hành bằng dữ liệu, quyết định bằng tốc độ và thắng bằng xác suất, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giao dịch không còn là lựa chọn – mà là điều tất yếu nếu bạn muốn tồn tại. Điều đáng tiếc là ở Việt Nam, khái niệm “AI trading” vẫn bị xem như một công nghệ xa vời, hoặc tệ hơn: một công cụ để lướt sóng theo kiểu “auto kiếm tiền”.
Ở QM Capital, chúng tôi chọn tiếp cận AI với một cách nhìn khác: không phải để đánh bại thị trường, mà để nâng cấp chính tư duy của người giao dịch từ cảm tính thành hệ thống. Và để làm được điều đó, điều đầu tiên cần làm rõ: AI trong tài chính không phải một chiêu trò mới, mà là kết quả tự nhiên của tiến trình phát triển ngành giao dịch hiện đại.
Giao dịch tài chính không bắt đầu từ máy học. Nó bắt đầu từ con người từ những nhà đầu tư đầu tiên vẽ đường trung bình động bằng tay, ghi sổ tay giá mỗi ngày. Nhưng khi thị trường chuyển sang giao dịch theo mili-giây (millisecond-level), khi khối lượng dữ liệu tăng gấp hàng triệu lần chỉ trong 10 năm, thì công cụ phân tích cũng phải thay đổi tương ứng. Đó là lúc AI xuất hiện, không phải để thay thế con người, mà để giúp con người xử lý những gì quá sức.
Theo báo cáo của Bank of America Securities (2022), các hệ thống giao dịch có yếu tố AI chiếm tới 65% khối lượng giao dịch cổ phiếu tại Mỹ không vì chúng “thông minh hơn”, mà vì chúng “ổn định hơn”. AI không phán đoán linh cảm. Nó tìm pattern. Nó không đoán đáy, đoán đỉnh. Nó mô hình hóa xác suất. Và chính xác suất, chứ không phải cảm xúc, mới là thứ quyết định bạn thắng hay thua sau 1.000 lệnh.
Có một sự thật đáng buồn mà chúng tôi rút ra sau hàng trăm cuộc tư vấn cho nhà đầu tư cá nhân ở Việt Nam: phần lớn không thất bại vì thiếu hiểu biết, mà vì giao dịch không có framework. Người thì dùng MACD, người thì RSI, có người dùng Ichimoku, nhưng không ai biết: “Tôi vào lệnh này vì lý do xác suất nào?” – “Nếu thua, tôi mất bao nhiêu?” – “Tôi thoát lệnh theo quy tắc gì?”
AI, ngược lại, không có khái niệm “cảm thấy ổn”. Nó chỉ biết có tín hiệu hay không. Nó vào lệnh không vì sợ bị bỏ lỡ (FOMO), thoát lệnh không vì tiếc rẻ, và không bao giờ phá vỡ nguyên tắc vì “lần này chắc khác”. Một nghiên cứu của JPMorgan Asset Management (2022) cho thấy: các chiến lược danh mục đầu tư có ứng dụng AI đạt hiệu suất trung bình cao hơn 27% so với các chiến lược chỉ dựa trên phân tích kỹ thuật thủ công.
Tại sao? Vì AI không chỉ giao dịch dựa trên logic xác suất, mà còn giữ kỷ luật với logic đó – điều mà ngay cả trader lâu năm đôi khi cũng không làm nổi.
Thị trường chứng khoán Việt Nam có một đặc trưng rất rõ: biến động cao, nhiễu tin tức, và bị ảnh hưởng lớn bởi tâm lý cá nhân. Trong bối cảnh đó, trader thủ công thường bị cuốn vào vòng xoáy “tin đồn – hành động – hối tiếc”. AI thì không.
Khi được huấn luyện trên dữ liệu giá, khối lượng, biến động và tâm lý đám đông (social sentiment), AI có thể phát hiện ra các mẫu hành vi lặp lại mà con người không kịp nhận ra.
Điều quan trọng hơn: AI không cần nghỉ. Nó có thể kiểm tra hàng trăm cổ phiếu mỗi phút, giám sát rủi ro từng vị thế, và lập tức đóng lệnh khi điều kiện xấu xảy ra mà không cần ai ngồi trước màn hình.
Một sai lầm phổ biến là cho rằng dùng AI phải giỏi lập trình. Sự thật thì: bạn chỉ cần giỏi đặt câu hỏi đúng. Câu hỏi đúng là:
AI không tạo ra chiến lược. Nó khuôn hóa chiến lược của bạn thành logic. Và nếu logic của bạn đủ tốt, AI sẽ giúp bạn thi hành nó một cách vô cảm – cũng tức là không sợ, không tham, và không phá kỷ luật. Đó là thứ mà 99% trader không duy trì nổi sau 50 lệnh thua.
Thị trường tài chính không thưởng cho người vào lệnh đúng một lần. Nó thưởng cho người đi đúng hàng trăm lần – đều đặn, có hệ thống và không để cảm xúc phá hoại. Và đó chính là vai trò của AI.
Ở QM Capital, chúng tôi không xem AI là một sản phẩm để “bán mộng làm giàu nhanh”. Chúng tôi xem nó như một công cụ giúp trader – đặc biệt là ở Việt Nam – có cơ hội giao dịch như một tổ chức: có chiến lược rõ ràng, có hệ thống thực thi, và có kiểm soát rủi ro định lượng.
Nếu bạn đang cảm thấy mình “quá cảm xúc”, “quá mệt mỏi” hoặc “quá thiếu kỷ luật” khi giao dịch – đó không phải lỗi của bạn. Đó là giới hạn sinh học. Và giới hạn đó, AI có thể thay bạn gánh vác.
Không để chiến thắng – mà để bạn có thể tiếp tục chiến đấu.
Hãy xây dựng và kiểm thử chiến lược giao dịch phái sinh của bạn trên nền tảng QMTRADE trước khi sử dụng tiền thật để tránh những rủi ro không đáng có.
0 / 5
Trong tài chính nơi thông tin được truyền đi trong mili-giây và giá cả được điều chỉnh liên tục bởi cung cầu toàn cầu, tồn tại một nhóm nhà đầu tư đặc biệt – những người không tìm kiếm giá rẻ để "ôm lâu", cũng không đặt cược vào xu hướng dài hạn. Họ đơn thuần là những người săn lùng sai lệch giá tạm thời giữa các thị trường hoặc sản phẩm tài chính tương đồng. Họ được gọi là arbitrageurs, hay còn gọi là nhà kinh doanh chênh lệch giá.
Trong quant trading (giao dịch định lượng), mọi quyết định mà nhà đầu tư đưa ra đều dựa trên một sự thật cốt lõi: thị trường là bất định. Bạn không thể biết chắc ngày mai giá cổ phiếu sẽ tăng hay giảm. Cũng không thể khẳng định chắc chắn mức độ biến động tuần tới là cao hay thấp. Tất cả những yếu tố này đều mang tính ngẫu nhiên và đó là lý do biến ngẫu nhiên (random variable) trở thành nền tảng không thể thiếu trong bất kỳ mô hình định lượng nào.
Khi nhắc tới toán học, nhiều người hình dung ngay tới những phương trình phức tạp hoặc công thức khô khan. Thế nhưng có một nhánh của toán học không chỉ gần gũi với đời sống mà còn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong rất nhiều lĩnh vực hiện đại, từ kinh doanh, đầu tư, khoa học, y tế, cho đến trí tuệ nhân tạo: đó chính là thống kê (statistics).
Dữ liệu không bao giờ “hiền lành”. Một vài cổ phiếu có thể tăng sốc 50%, 100%, trong khi phần lớn các mã còn lại chỉ quanh quẩn trong biên độ ±5%. Lúc này, nếu bạn dùng trung bình cộng (mean) để đánh giá danh mục, rất dễ bị đánh lừa.
Trong tài chính định lượng (Quantitative Finance), có một khái niệm xuất hiện lặp đi lặp lại trong mọi mô hình liên quan đến định giá, kiểm soát rủi ro, và chiến lược phái sinh: PDE – Partial Differential Equation (phương trình vi phân riêng phần).
Trong đầu tư tài chính, "momentum" (đà tăng giá) đề cập đến xu hướng giá của một cổ phiếu tiếp tục di chuyển theo cùng một hướng trong một khoảng thời gian nhất định. Khi một cổ phiếu bắt đầu tăng giá với tốc độ ổn định và có thanh khoản cao, điều đó thường phản ánh sự ủng hộ mạnh mẽ từ dòng tiền – một yếu tố cực kỳ quan trọng.
Được nghiên cứu và phát triển bởi các chuyên gia từ QMTrade và cộng đồng nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Truy cập ngay!